Onderpresteren herkennen

Onderpresteren, hoe kan je het herkennen?

Je kan onderpresteren herkennen aan het resultaat, maar zeker ook aan het gedrag.

Een kind dat onderpresteert, vertoont vaak één of meer van de volgende kenmerken:

  • Sterk wisselende/afnemende prestaties
  • Gedragsproblemen zoals rebels gedrag en spijbelen
  • Onvoldoende leren, huiswerk niet maken
  • Thuis een heel ander persoon als op school
  • Lichamelijke klachten zoals buikpijn en hoofdpijn
  • Driftbuien en opstandig gedrag
Gezien worden- weerstand

Onderpresteren, minder presteren dan je zou kunnen en willen op basis van de capaciteiten, ontstaat echt niet vanzelf. 

Van nature zijn kinderen, zeker hoogbegaafde kinderen, enthousiast over leren, geïnteresseerd in vele ideeën en activiteiten en nieuwsgierig over wat zich om hen heen afspeelt.

Waardoor veranderd de motivatie? Nog belangrijker is de vraag hoe is deze motivatie te stimuleren zodat interesse en vaardigheden weer ontwikkeld worden? En is onderpresteren te voorkomen?

Enthousiaste hoogbegaafd kind

‘Siebe stond te springen van vreugde. Eindelijk was hij vier en mocht hij naar school, eindelijk echt leren. Kunnen we al, kunnen we al? Ook zijn moeder keek ernaar uit want ze raakte soms echt uitgeput door haar zoon.

 

Hij zat vol energie en van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat was hij aan het praten, aan het doen en vragen aan het stellen’

 

Hoe kan zo’n nieuwsgierige enthousiaste kleuter
veranderen in een ongemotiveerde tiener?

 

Doordat hij op school voortdurend ‘rustig aan’, ‘dat gaan we volgende week leren’, of zelfs ‘nee, dat leren we hier nog niet, dan moet je nog een jaartje wachten’ hoort?

Door verveling, wat gebruikt wordt als excuus om niet mee te doen met activiteiten in de klas doordat ze niet leuk, niet relevant en niet uitdagend zijn?

De basis van onderpresteren kan gelegd worden op de basisschool, soms zelfs op de peuterspeelzaal, omdat er geen passend onderwijs wordt geboden. Maar ook in de thuissituatie of bij het kind zelf dat onrealistische verwachtingen heeft of andere prioriteiten heeft.

Dat jouw kind steeds ongelukkiger wordt, zijn enthousiasme verliest, (bijna) niet meer naar school wil en faalangst heeft ontwikkeld dat wordt soms niet gezien. Dat hij gefrustreerd is en enorme driftbuien heeft wanneer hij uit school komt, ziek wordt wanneer hij na de vakantie weer naar school moet en thuis met hele andere activiteiten bezig is, ook dat wordt niet altijd gezien of niet begrepen.

Herkenbaar?

Wil jij hierover van gedachten wisselen?

Onderpresteren herkennen is complex

Het herkennen van onderpresteren is complex omdat er vele factoren meespelen zoals;

  • bij leeftijdsgenoten willen horen, waarbij hoge prestaties niet gewaardeerd worden
  • opdracht niet interessant, niet relevant of belangrijk ( McColl- zingeving)
  • beter om niets te doen dan je het niet goed te doen – mindset
  • angst dat succes nog meer verantwoordelijkheid oplevert, dat er nog meer verwacht wordt
  • slechte studiegewoontes of niet geleerd materiaal te organiseren
  • snel afgeleid en impulsief wat in de weg staat voor academisch werk
  • ontbrekende vaardigheden door leerprobleem of -handicap ( Dubbel Bijzondere leerling)
  • kind is met hele andere zaken bezig, conflict situatie of eigen passie
  • kind voelt zich niet begrepen, is ontmoedigd en heeft een laag zelfbeeldomdat

 

Herkenbaar die 6 types onderpresteerders

 

In zijn boek ‘Bright Minds, Poor Grades’ beschrijft M.D. Whitley 6 typen onderpresteerders. Hieronder heb ik deze types gepersonaliseerd en de kenmerken kort beschreven. Een uitgebreidere beschrijving en aandachtpunten om tot een oplossing te komen lees je HIER

  • De uitsteller
  • De verborgen perfectionist
  •  De martelaar
  • Het verlegen type
  • Het sociale type
  • De charmeur

 

De uitsteller

Huibert zoekt de oorzaak buiten zichzelf, ‘vergeet’ veel en stelt veel werk uit tot het te laat is. Hij voelt zich niet gehoord, neemt geen eigen verantwoordelijkheid, Hij manipuleert onbewust om zijn eigen gevoelens af te schuiven.

Hij heeft overal een weerwoord op (…ja maar) en voert vaak een machtsstrijd.

Type onderpresteerder- Whitley
Type onderpresteerder

Verborgen perfectionist

Vera maskeert tekortkoming door arrogantie, verveling en moeheid, is overgevoelig op kritiek, interpreteert opbouwende feedback verkeerd, onderdrukt emoties en is bang om niet goed genoeg te zijn (imposter syndrome)

 

Zij levert slordig werk wanneer het naar andermans regel moet en wanneer zij goed werk levert heeft ze er geen plezier in, omdat het nooit goed genoeg is.

De martelaar

Monique heeft herhalende patronen van zelf saboterend gedrag, maakt taken niet af en weigert hulp. Zij voelt zich ongemakkelijk bij succes, complimenten en stopt onbewust wanneer het doel in zicht is. Dit gedrag veroorzaakt veel stress en spanning en kan leiden tot straffen en dominant optreden van de begeleider, wat averechts werkt.

Type Onderpresteerder-Whitley
Tpe onderpresteerder-Whitley

Het verlegen type

Valerie is bang voor schaamte en vernedering en hoe anderen over haar denken
Haar drijfveer is goedkeuring en acceptatie waardoor slechte schoolresultaten en sociale verlegenheid ontstaan door gebrek aan zelfvertrouwen en angst afkeuring. Zij is gevoelig voor falen wanneer succes kan leiden tot meer opdrachten of verantwoordelijkheden.

 

Het sociale type

Suzan geeft niets om intellectuele prestaties, maar tolereert school als ontmoetingsplek met haar vrienden, populair te zijn en aandacht te krijgen. Zij staat graag in het middelpunt van de belangstelling en is geneigd te overdrijven, waardoor zij haar angst en twijfel, de behoefte aan goedkeuring, aandacht en complimenten en lage frustratietolerantie verbergt

 

Type onderpresteerder-Whitley
Type onderpresteerder-Whitley

De charmeur

Charley zorgt ervoor dat mensen hem aardig vinden door voorkomend en zelfverzekerd over te komen. Hij wil graag goede resultaten zonder zich al teveel in te spannen. Hij sluit deals, weet deadlines te verzetten en gunsten te verkrijgen. Geneigd op te scheppen over eigen talenten en resultaten waardoor falen aan de ander ligt.

Bij het uitblijven van succes doen ze of ze het wel kunnen, maar er geen zin hebben of omdat het saai is of onder hun kunnen. 

Herken jij jouw kind of leerling dat onderpresteert?

Neem even contact met mij op

Karin van Toor

Terugbelverzoek

Stel me een vraag, boek een sessie, stuur me een mailtje, om door de bomen het bos weer te zien en ook jouw mogelijkheden (of die van je kind) te benutten. Ik help je graag!

Meer inzicht in hoe jouw zoon of dochter leert leren en zijn of haar doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen toeneemt?

Onderpresteren hoogbegaafdheid

Plan je sessie hier