Motiveren van jouw hoogbegaafde kind – 5 tips

Gister was ik vol motivatie behang aan het afsteken in de nieuwe woning van mijn jongste zoon. En dit terwijl ik eigenlijk best moe was na een drukke week en ik zo af en toe flink moest hoesten doordat er rommel in mn longen zat, daar ik met mijn astma daar nu eenmaal snel last van heb.

Maar dat alles mocht de pret niet drukken. Toch was ik gemotiveerd om aan de slag te gaan, al wiebelend op een trapje met spons, water en een plamuurmes om dat behang er af te halen.

Motivatie lijkt zo ongrijpbaar,
je hebt het of je hebt het niet.
Maar is dat wel zo?

Motivatie

Hij is gewoon niet gemotiveerd

Vaak wordt er gezegd dat iemand niet gemotiveerd is wanneer de resultaten tegenvallen, wanneer er maar uitgesteld wordt of wanneer je kind geen zin heeft om aan zijn huiswerk te beginnen.
Zou het kunnen dat wij willen dat ze gemotiveerd zijn in iets wat wij, binnen het onderwijssysteem, hebben bedacht? Als je dan bedenkt dat autonomie een belangrijk kenmerk is van hoogbegaafdheid… tsja kan jij jouw kind dan wel motiveren?

 

Jouw kind is wel gemotiveerd, maar lang niet altijd in dat
wat wij als ouder of docenten graag zouden willen.

 

5 tips om je hoogbegaafde kind te motiveren

  • Zet school niet op eerste plaats komt, je kind is meer dan dat.
  • Sluit aan bij de interesse en hobby’s van je kind en neem dat als uitgangspunt.
  • Kom op voor je kind zodat hij op zijn eigen niveau en op zijn eigen manier kan werken
  • Geen externe motivatie door straffen of belonen, wel door een eigen keuze van een doel
  • Datgene wat gedaan wordt, moet als zinvol ervaren worden, het moet duidelijk zijn welk onderdeel deze activiteit vormt in het grotere geheel.

Iedereen is van nature gemotiveerd

Iedereen wordt geboren met de drang om te leren, nieuwsgierig om dingen te ontdekken. Denk dat je anders niet zo overleven. Zo is zeker jouw kind nieuwsgierig wil hij ergens meer over weten doordat hij iets ziet, denkt of hoort.
Maar op het moment dat je kind naar school gaat moet hij van alles.

Veel daarvan mag hij nog niet zelf kiezen en vaak is het helaas zo dat er veel herhaalt wordt, waardoor die nieuwsgierigheid niet bevredigd wordt, waardoor hij eigenlijk op school niet tot leren komt.

Het is dan ook van belang om op te komen voor je kind, zodat hij op zijn eigen niveau kan en mag werken (binnen de Zone van Naaste Ontwikkeling) tussen gelijkgestemden of passend werk tussen leeftijdsgenoten.

Competenties is een onderdeel van motivatie

Motivatie hoogbegaafde

Competentie, autonomie, relatie of verbinding zijn de randvoorwaarden om gemotiveerd te zijn.

Hoogbegaafde kinderen kunnen zich competent voelen door hun intellectuele mogelijkheden, maar aan de andere kant juist niet doordat ze denken dat ze moeten voldoen aan onrealistische verwachtingen en zich zorgen maken door de druk om slim over te komen (fixed mindset)

Wat ook meespeelt is dat ze soms gaan twijfelen of ze het wel goed doen, doordat er hele andere vragen gesteld worden door hun medeleerlingen. Vragen die zij helemaal niet hebben, doordat ze grotere denksprongen kunnen maken en een totaalbeeld nodig hebben waarin ze de lesstof kunnen plaatsen (topdown)

Motivatie hangt samen met de doelen die gesteld worden

Het kan zijn dat jouw kind de eigen prestatie vergelijkt met hoe hijzelf eerder presteerde op die taak of dat hij het vergelijkt met de prestaties van anderen.
Het kan zijn dat jouw kind bezorgd is dat hij iets niet kan en wil voorkomen dat het nog slechter gaat dan vorige keer. Of dat je kind niet slechter wil presteren omdat hij niet wil afgaan in de groep. Dat hij zelfs, net als Jasper een taakuitvoering saboteert om gezichtsverlies te voorkomen.

Zo had Jasper de opdracht gekregen om een maquette te maken van een stad in de toekomst. In het begin was hij heel enthousiast en dacht na over een andere manier van wonen, daar er veel ruimtegebrek is, natuurlijk een andere manier van energieverbruik en andere manier van je verplaatsen.

Maar op de dag dat het ingeleverd moet worden ging hij twijfelen of het wel goed genoeg was, of hij niet hele andere ideeën had uitgewerkt en of hij hierover niet uitgelachen zou worden. Hij besloot zijn werkstuk te ‘vergeten’ en moffelde het weg in een hoekje van de zolder.

Stad van de toekomst

 

Motivatie is dan ook afhankelijk van je ervaring

in het verleden en je omgeving.

 

 

Externe motivatie door straffen of belonen

Doordat mijn jongste zoon een echte onderpresteerder was kreeg hij begeleiding waarbij er doelen gesteld moesten worden, consequenties wanneer hij niet aan de slag ging en op school werd hij gestraft wanneer hij niet de juiste boeken bij zich had.
Dit bleek absoluut niet te werken, waardoor hij van de drup in de regen kwam.

Dit heeft mij wel gemotiveerd om mij verder te verdiepen, te specialiseren in hoogbegaafdheid, gedragsproblemen, motivatie en onderpresteren. De eerste stap was om minder aandacht aan school te besteden, hem vooral lekker te laten voetballen en aan te sluiten bij wat hem wel interesseerde. De rust in huis keerde weer en hij ging een opleiding volgen, waar hij meer zichzelf kon zijn. 

De relatie van de docent met de leerling is dan ook heel belangrijk. Niet verzanden in negativiteit, maar echt het gesprek aangaan, een relatie opbouwen. Er er dan net zoals meester Mark achter komen dat zijn leerling Tobias wel een heel bijzondere hobby had.

Externe- of interne  motivatie 

Externe motivatie door straffen of belonen kan even werken, maar zeker wanneer het lastiger wordt werkt het negatief om door te gaan als het lastig wordt.

Externe motivatie als startmotivatie, als de aanzet om ergens mee aan de slag te gaan is natuurlijk noodzakelijk, zeker als het gaat om bepaalde schoolvakken.

Interne motivatie van je hoogbegaafde kind

Het is zelfs zo dat wanneer jouw kind intern gemotiveerd is, een bepaalde activiteit graag doet, hiervoor zelf gekozen heeft (autonomie) omdat het hem interesseert, omdat het als zinvol ervaren wordt of omdat hij dan beter in iets wordt, dat deze motivatie minder wordt, wanneer er een bepaalde beloning tegenover gesteld wordt.

Doorzettingsvermogen

Nieuwe dingen en uitdagingen opzoeken om capaciteiten te verbeteren of uit te breiden, te oefenen om te onderzoeken en te leren, dat doen we van nature. Maar hiervoor is wel een juiste omgeving en stimulans nodig. Gelukkig wordt er steeds meer gezien dat onderzoek doen de motivatie verbetert en de zelfredzaamheid stimuleert.

Hoe het nu met dat behang gaat?

Mijn zoon had ook het behang eraf geprobeerd te halen met een plamuurmes en vond het er maar rottig afgaan. Daar ik hier al wat ervaring mee had, geoefend had en inmiddels geleerd dat het een stuk beter ging wanneer je het behang eerst nat maakte.

Ik was gemotiveerd om dit behang eraf te halen. Want ik wist dat ik de competentie had om deze klus te klaren, het was mijn eigen keuze om hieraan te beginnen en ja tuurlijk doe ik dat omdat ik een goede relatie heb met mijn zoon en met mijn man die ook meehielp met klussen. Samen hebben wij die klus geklaard, weer een stapje verder naar een eigen appartement voor mijn zoon.

Wil jij dat jouw kind er ook achter komt waarvoor hij nu wel gemotiveerd is en
wat heeft gemaakt dat hij in bepaalde activiteiten zijn motivatie verloren lijkt te hebben?

Karin van Toor

Terugbelverzoek

Stel me een vraag, boek een sessie, stuur me een mailtje, om door de bomen het bos weer te zien en ook jouw mogelijkheden (of die van je kind) te benutten. Ik help je graag!

Meer inzicht in hoe jouw zoon of dochter leert leren en zijn of haar doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen toeneemt?

Onderpresteren hoogbegaafdheid

Plan je sessie hier