Effectieve leerstrategieën

Effectieve leerstrategieën zijn nodig om optimaal te kunnen leren. Je moet weten hoe je moet leren, hoe je jezelf aan het werk kan zetten en jezelf kan stimuleren om door te gaan en vol te houden, zelfs als het even tegenzit.

Hoogbegaafde kinderen presteren niet altijd goed

Hoogbegaafde kinderen hebben de potentie dat ze goed kunnen presteren, maar dat wil niet zeggen dat ze dat altijd doen of hiertoe in staat zijn. 12% van de hoogbegaafde leerlingen stromen af, dus maar een derde lukt het om binnen zes jaar het VWO-diploma te halen.

Op de basisschool komen ze er vaak door inzicht, begrip en een goed geheugen, leerstrategieën zijn dan nog niet nodig. In het voortgezet blijkt werken zonder leerstrategieën niet genoeg, dan moet er echt gestudeerd worden. Dit kan leiden tot demotivatie en onderpresteren.

Leerstrategieën moeten bewust ingezet worden,
zodat bekend is hoe er geleerd kan worden

Het kiezen van effectieve leerstrategieën

Het kiezen van leerstrategieën hangt af van dat wat je wilt leren of wilt beheersen. Dit is te verdelen in 5 clusters.

Metacognitieve kennis en – vaardigheden en cognitieve vaardigheden zijn nodig om de stof inhoudelijk zo goed mogelijk te verwerken en organisatievaardigheden zorgen dat je alles georganiseerd krijgt.

Om deze leerstrategieën te kunnen ontwikkelen en toepassen is het noodzakelijk dat je gemotiveerd bent.

Deze effectieve leerstrategieën zal ik dan ook hieronder wat uitgebreider toelichten.

Leerstrategieën – Metacognitieve kennis en vaardigheden

Metacognitieve kennis

Overzien: Het inzetten van kennis over leren en hoe je dat het best kunt doen. Het houdt in dat je weet welke leerstrategiën je tot je beschikking hebt om een leertaak uit te voeren en wanneer het verstandig is om deze in te zetten. Je gebruikt die kennis tijdens het leren

Jezelf kennen: Het inzetten van kennis je over jezelf hebt als het gaat om leren. Je hebt inzicht in je zwakke en sterke punten met betrekking tot school en weet hoe jij het best leert. Je zet deze kennis optimaal in tijdens het leren.

Metacognitieve vaardigheden

Vooruitkijken: Het plannen van leerwerk in termen van taken, tijd en prioriteiten.
Bijhouden: Het nagaan en bijhouden van de voortgang in het leren tijdens een leertaak (zowel in termen van resultaten als in termen van concentratie en inzet).
Terugkijken: Het terugkijken op de leertaak en het leerproces en daaruit een conclusie of les trekken.

Deze kennis en vaardigheden kan je zeker ook leren binnen het instrumentale muziekonderwijs. Doordat je heel het te spelen of zingen stuk overziet. Je bekijkt welke delen wat lastiger zijn en bedenkt hoe je dat gaat aanpakken.
Zeker bij grotere stukken bepaal je met welk gedeelte je aan de slag gaat, waar het ongeveer hetzelfde is. Je concentreert je op lastige passages tijdens het oefenen om die dan te combineren met dat wat je al kan. Wanneer je regelmatig opneemt hoor je je vooruitgang en kom je er makkelijker achter waar je nog wat aan zou willen doen.

Leerstrategieën – Cognitieve- en Organisatievaardigheden

Cognitieve vaardigheden

Herhalen: Het letterlijk herhalen van de leerstof.
Verdiepen: Actief iets doen met de leerstof en erover nadenken
Structureren: Het inperken en organiseren van informatie en leerstof in de vorm van geschreven tekst of visuele weergaven

Organisatievaardigheden

Jezelf organiseren: Het in goede banen leiden van de eigen inspanningen ten behoeve van het leren.
Omgeving organiseren: Het creëren van een leeromgeving waarin optimaal geleerd kan worden.
Anderen organiseren: Het beïnvloeden van anderen zodat je van hen krijgt wat je nodig hebt om goed te kunnen leren.

Leerstrategieën – Motivatie

Jezelf vertrouwen: Het hebben of verkrijgen van vertrouwen in het eigen kunnen om een leertaak tot een succes te brengen en dat zelfvertrouwen gebruiken om jezelf te motiveren.
Het nut zien: Het verkrijgen van inzicht in de waarde van leerstof of een leertaak en dat gebruiken om jezelf te motiveren
Jezelf motiveren: Het aanboren van de eigen (intrinsieke) motivatie voor leren en deze inzetten tijdens het leren.

Bron:Effectiever leren met leerstrategieën van Pieternel Dijkstra