Hoogbegaafde kinderen laten echt niet altijd topprestaties zien

Hoogbegaafde kinderen laten echt niet altijd topprestaties zien. Dit is van vele factoren afhankelijk waaronder de persoonlijkheidskenmerken, het  Zijn.

Een bepaalde prestatie hangt af van de motivatie, de interesse, de vaardigheden en temperament van je kind. Ook een belangrijke factor is hoe er omgegaan wordt met de ongelijke ontwikkeling van je kind (asynchroniciteit), hoe de leerkracht en de omgeving hierop reageert. Wat zeker meespeelt is ook hoe je eigen kind hiermee omgaat, welke mindset het gaat het ontwikkelen, of het graag alles gelijk goed wil doen of er tegen kan dat niet alles gelijk lukt.   Je begrijpt je kind beter wanneer je inzicht hebt in de Zijnskenmerken die zichtbaar zijn in het Zijnsluik.

Het Zijnsluik

Perfectionisme is een belangrijk kenmerk bij hoogbegaafdheid

In veel wetenschappelijke modellen ligt de nadruk vooral op de cognitieve elementen van hoogbegaafdheid. Maar wetenschappers en psychologen zijn er inmiddels van overtuigd dat er ook sprake is van bepaalde overeenkomstige persoonlijkheidseigenschappen en mentale eigenschappen bij hoogbegaafden. Deze kunnen niet gemeten worden door een intelligentietest, maar dragen zeker bij aan de prestaties van hoogbegaafden.

De Zijnskenmerken van hoogbegaafdheid bepalen;

• het functioneren van hoogbegaafde kinderen (en volwassenen)
• hoe bepaalde zaken binnen komen
• hoe ze geïnterpreteerd worden
• waardoor hoogbegaafden op een specifieke manier reageren

Tessa Kieboom (2012) o.a. auteur van ‘Jij kan beter’, vat deze kenmerken samen in ‘het Zijnsluik‘. Zij stelt dat hoogbegaafde kinderen allemaal individuen zijn met een eigen identiteit en kenmerken, maar dat er gebieden zijn van grote overeenkomsten. Deze kunnen ook voorkomen bij kinderen met een ‘normale’ ontwikkeling, maar hoogbegaafde kinderen vragen echter in dat opzicht een andere aanpak.

Het  Zijnsluik  bevat vier kenmerken:

• Rechtvaardigheidsgevoel
• Kritische ingesteldheid
• Hoog sensitiviteit
• Perfectionisme

Perfectionisme 

Het perfectionisme is onlosmakelijk verbonden aan hoogbegaafdheid, doordat het kind snel en kritisch ziet hoe ‘iets zou moeten zijn’.

Dennis van 4, een hoogbegaafde kleuter, werd gevraagd om een tekening van zijn vader te maken. Hij weigerde deze tekening te maken want het is toch onmogelijk om een tekening te maken die er echt uitziet zoals zijn vader, dat het er bijna realistisch uitziet zoals een foto?

In dit geval wordt door perfectionisme de lat te hoog gelegd, wat kan leiden tot faalangst en vluchtgedrag. Wanneer je kind hier last van heeft doet het bepaalde dingen ineens helemaal niet meer of wordt er voortijdig opgegeven.

Het is dan ook een uitdaging voor de moeders en de leerkracht om je kind te helpen de doelen realistisch te stellen en daarbij ervoor te zorgen dat je het vertrouwen van het kind niet verliest.

Valkuilen

De valkuilen van perfectionisme  bij een kind kunnen zijn;

• Het is toch nooit zoals ik het wil of dat mijn moeder verwacht
• Workaholic gedrag – ik werk er hard voor dus dan moet het perfect zijn
• Verlies van vertrouwen in volwassenen – dat de meester dat goed vindt, je ziet toch zo dat het nergens op lijkt.

4 tips

4 tips om om te gaan met perfectionisme en faalangst bij je kind

Tip 1;
Richt je focus niet op de resultaten maar op het ongemakkelijke gevoel,  de bangheid, het verdriet en de angst om de controle te verliezen, zoals je net las bij Dennis van 4.

Tip 2;
Laat je kind inzien dat het iets kan leren door deze gevoelens toe te laten en dat jij er altijd zult zijn. Jij bent erom te luisteren en te ondersteunen en niet om de gevoelens te verminderen of te verzachten.

Tip 3;
Een mooi middel is, wanneer je kind er klaar voor is, om de gevoelens te spiegelen.

“Ja, wanneer je je huiswerk maakt kan het gebeuren dat je het niet goed hebt gedaan en dat kan een vervelend gevoel geven”.  Maar dit geeft je wel een gelegenheid om ergens van te leren.

Johannes Haushofer, die summa cum laude promoveerde als neuropsycholoog en econoom publiceerde in 2016 een cv met daarop al zijn mislukkingen. Om zo mensen erop attenderen dat wij bij anderen vaak alleen maar de successen zien, en niet de vele mislukkingen die daaraan vooraf zijn gegaan.

Tip 4;
Laat liefde en acceptatie zien in je dagelijkse interacties. Laat je kind weten dat het zich niet hoeft te bewijzen omdat jouw liefde onvoorwaardelijk is. Dan beseft je kind dat het zich ook niet voor zichzelf hoeft te bewijzen, maar dat het al OK is wanneer er moeite gedaan wordt.

Tot slot

Neem je kind altijd serieus, probeer je in je kind te verplaatsen en de heftige gevoelens niet te bagatelliseren. Laat zien dat jij als ouder ook fouten maakt, dat je dat vervelend vindt, maar dat je dan gaat kijken wat er wel mogelijk is.

Vind jij dit een interessant artikel, laat het weten door hieronder te reageren

Heb jij of je kind last van perfectionisme en wil je hier beter mee leren omgaan?

Boek dan een gratis sessie

Ja, ik wil die gratis sessie