Wanneer heftige emoties het overnemen

Nee, dat meen je niet, moet ik nu al op school komen?
Marieke had net de vaat in de vaatwasmachine gezet en wilde heerlijk rustig aan een kopje koffie beginnen toen de telefoon ging.

Nee, dat meen je niet,
moet ik nu al op school komen?

Ze hadden een heerlijke vakantie gehad, maar de laatste week was duidelijk dat Maurice opzag tegen school. Maar dat ze zo snel al moest komen, nee dat had ze niet zien aankomen.

Maurice is helemaal over zijn toeren en in plaats van een time-out zoals afgesproken voor de vakantie staat hij te schreeuwen en schopt tegen alles wat hij tegen komt. Ja ook de docent. Dat kan zo niet!

De school is nog maar net begonnen en de
ellende begint alweer. Zucht.

Hoe komt het toch dat hij zo van streek raakt en dan onbereikbaar is
en zich niet houdt aan de gemaakte afspraken?

Heftige emoties uit het reptielenbrein

Je weet vast wel dat het menselijk brein uit 3 delen bestaat; het reptielenbrein, het limbisch systeem en de neo-cortex, die de bewuste besluiten neemt, waar je mee kan denken. Maar wist je ook dat we maar voor 5-10% ons bewuste brein gebruiken?

Gelukkig kan je ontstane patronen in het reptielenbrein veranderen. Net als fietsen kan dat in het begin best lastig zijn. Maar op den duur kan je de oude gewoonten door nieuwe vervangen en je onbewuste programmering veranderen.

Ja, leuk zal je denken, maar we zitten nu met Maurice die helemaal overstuur is. Hij is helemaal niet in staat om logisch na te denken, laat staan oude patronen te veranderen.

Wat je vaak ziet is dat er in deze situatie vaak boos gereageerd wordt,
dat er veel gepraat wordt, terwijl dit wat ik noem ‘olie op het vuur’ is.

Emoties als beschermingsmechanisme

Wanneer zijn reptielenbrein Maurice in bescherming neemt doordat hij zich buitengesloten voelt, hij niet begrepen wordt of ergens van schrikt. Dan kan je niet meer nadenken of een oplossing bedenken. Bovendien is hij als hoogbegaafd kind toch al gevoeliger doordat zijn amygdala, eigenlijk amygdalae want je hebt er twee, groter is.

Maurice gaat echt niet expres schreeuwen, gooien, schoppen of hard huilen. Het overkomt hem.

Besef dat als docent en als ouder, dat je kind dit echt niet bewust doet. Op zo’n moment kan hij even niet meer nadenken en alleen maar reageren. Geef hem die ruimte dan ook even. Uiteraard er wel voor zorgend dat de situatie veilig blijft voor iedereen. Praten heeft echt geen zin, het komt gewoon niet binnen en kan de situatie alleen maar erger maken

Pas als Maurice weer gekalmeerd is, als alle boosheid, verdriet en angst uit het lichaam is, kan je samen praten. Praten zonder oordeel, over wat er nu precies gebeurde en hoe het een volgende keer anders zou kunnen.

Kalmeren van heftige emoties

Gelukkig weet Marieke hoe Maurice kalmeert en ze pakt gelijk zijn koptelefoon en favoriete knuffel mee. Luisterend naar een rustig muziekje en met zijn knuffel in zijn handen komt hij tot bedaren en gaat dan hard huilen.

Ach jongen toch. Marieke slaat een arm om hem heen en neemt hem even mee naar buiten. Samen lopen ze even een rondje bos en dan komt het hoge woord eruit.

Tijdens het kringgesprek begrepen ze niet wat hij nou zo leuk vond aan fossielen, hij moest perse alle sommen maken en terwijl hij daarmee bezig was, werd ineens het digibord aangezet.

Ja zeker na de vakantie is zijn stressventster of ook wel ‘window of tolerance’ genoemd, behoorlijk klein doordat hij dan weer naar school moet

Verschillende emotionele reacties

Het is dus belangrijk bij een kind wat overstuur is, wat gaat schreeuwen en schoppen of wat zich juist terugtrekt en in een hoekje of onder de tafel gaat zitten om allereerst rustig te blijven. En er dan achter te komen wat helpt om te kalmeren. Actief zijn, een rondje rennen buiten, diep uitademen en weer in, muziek luisteren, een luisterboek, je favoriete knuffel of een video kijken.

Als het gekalmeerd is ga dan geen ‘preek’ geven, maar probeer begrip te hebben, erachter te komen wat de trigger was hoe deze situatie te voorkomen is of hoe hier beter mee om te leren gaan.