Pianoles voor hoogbegaafden

Pianoles kan voor hoogbegaafden een echte uitdaging zijn

Natuurlijk is pianoles voor hoogbegaafden allereerst een vorm van ontspanning en genieten, lekker je hoofd leeg maken en je frustratie van de dag uitleven.

Een uitdaging ontstaat voor hoogbegaafde kinderen door fouten durven maken, overwinnen frustratie en weerstand. Wat het dan oplevert is een succeservaring wanneer het toch maar lukt, waardoor het zelfvertrouwen en het zelfbeeld toeneemt.

Ook de executieve functies worden ontwikkeld en dan denk ik vooral aan de aandacht die het kind moet volhouden, het leren omgaan met emoties, leren plannen, op tijd beginnen en nadenken over wat je aan het doen bent.

Wat zeggen moeders over pianoles voor hoogbegaafden?

Ook moeders denken er zo over ‘wat ik een belangrijk punt vind is leren moeite te doen en te ervaren dat je er niet vanaf komt met alleen kijken naar de piano of het boek. Daarnaast is het echt iets nieuws leren, op school is dat maar heel beperkt en dit is totaal anders en staat andere verdieping/verrijking niet in de weg, maar helpt wel om executieve functies te ontwikkelen die bij verrijken en verdiepen weer van pas komen om ook daar door te zetten als je wel moeite moet doen. Daarnaast kan het (na het oefenen) een vorm zijn van ontspanning en genieten, juist met een druk hoofd.

Studievaardigheden en leren leren door pianoles

Met een IQ test kan je geen leerpotentieel bepalen. Je kan niet bepalen wat je kind zou kunnen helpen om tot een beter resultaat te komen, om echt tot leren te komen. Je bent bij een IQ test gericht op het product en niet op het proces, op de mogelijkheden.

Hiervoor moet je op zoek gaan naar de grens van iemands kunnen en kennen, de zone van naaste ontwikkeling.

Door aan te sluiten bij de zone van naaste ontwikkeling (ZNO) moet je kind moeite doen doordat het niveau net buiten bereik is van wat zelfstandig mogelijk is.

Het doen van moeite en het niet snel kunnen kan behoorlijk wat weerstand opleveren. Superbelangrijk dat je dan als ouder en leerkracht doorziet dat het lastig gevonden wordt wanneer gezegd wordt dat ‘het saai is’

In mijn praktijk ga ik ook altijd op zoek naar die grens

Het moment dat een leerling het niet direct kan, het niet direct snapt en er echt wel wat moeite voor moet doen. Moeite doen voor een onderwerp wat je interesseert is natuurlijk wel al aantrekkelijker. De gebruikte feedback is vaak ook bruikbaar op school of thuis tijdens lastige situaties. Hoe dit te implementeren wordt dan ook besproken en doorgegeven.

Zeker hoogbegaafde leerlingen zijn dit lang niet altijd gewend, raken gefrustreerd, maar uiteindelijk geeft het ook een goed gevoel. Een goed gevoel doordat ze echt tot leren komen.

“Door pianoles is mijn zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen gegroeid”

Tijdens de pianoles leert ook de hoogbegaafde leerling studievaardigheden. In de les wordt gekeken naar de aanpak, maar thuis gebeurt het echte werk. Discipline en regelmaat zijn hierin echt belangrijk en ik stimuleer dan ook om een vaste tijd in te plannen waarin je zeker oefent. Daarnaast op andere tijden spelen mag natuurlijk altijd!

Met alleen het doorspelen van een stukje krijg je natuurlijk geen geweldige resultaten. Vraag jezelf eens kritisch “vind ik het echt mooi zoals ik het nu speel, speel ik vloeiende lijnen, hoe is het met de dynamiek, kan ik me er een verhaallijn of beeld bij voorstellen, kortom heb ik wat te vertellen?”.

Onderzoek meerwaarde pianoles voor hoogbegaafden

Bij mijn onderzoek naar de meerwaarde van instrumentaal muziekonderwijs i.v.m. met mijn ECHA studie, gaven bijna alle leerlingen aan dat zij de ervaring hebben dat ze tijdens de muziekles hun mogelijkheden in kunnen zetten. Bovendien wordt er bijna twee keer zoveel uitdaging ervaren waarvoor doorzetten noodzakelijk is, in vergelijking met het reguliere onderwijs.

Een ruime meerderheid ervaarde dat door het bespelen van een muziekinstrument het doorzettingsvermogen en de mindset verbeterde.

Daarnaast is voor driekwart van de leerlingen het duidelijk dat de inzet toegenomen is bij eigen doelen. en is het inzicht ontstaan dat er een relatie bestaat tussen inzet en resultaat.

Pianomethoden als een richtlijn

Uiteraard maak ik wel van verschillende pianomethodes gebruik, we kiezen er samen één uit die het beste bij de basisschoolleerling past. Hiervoor kan je gewoon enige tijd verschillende pianolesboeken lenen tot we DE methode hebben. Methodes die ik veel gebruik zijn de Hal Leonard Pianomethode, Alfred’s Basis Piano Library en Piano Adventures van Nancy en Randall Faber.

Daarnaast maak ik ook gebruik van de andere methodes omdat bepaalde onderwerpen in een andere methode toch weer beter aan bod komen of om voor een bepaalde techniek net nog iets meer stukken te spelen of omdat sommige stukken qua karakter precies is wat de leerling op dat moment nodig heeft. We maken dan ook gebruik van een map waar deze kopieën in gaan, ‘ omdat ik allergisch ben voor losse bladen’.

Pianoles voor leerlingen met een handleiding

Het is fantastisch leerlingen met een handleiding te mogen begeleiden. Dit zie ik iedere keer weer als een echte uitdaging en ik geniet er dan ook intens van als ik deze leerlingen stappen zie maken.

Zeker voor deze groep is het belangrijk te ervaren dat ook zij kwaliteiten bezitten om muziek te kunnen maken, er intens van te genieten, grenzen te verleggen en de eigenwaarde en zelfvertrouwen te verhogen.

Soms werken we met een methode, maar het kan ook zijn dat we zoeken naar andere wegen. In eerste instantie op zoek naar een punt van waaruit geleerd kan worden en dan een realistisch doel bepalen (favoriet stuk) zodat er een richting ontstaat. Maar ook improviseren, verschillende muziekstijlen, het leren uiten van je gevoelens door de muziek. Het maakt niet uit op welke manier, het belangrijkste is dat de leerling groeit.

Eigen lesmateriaal voor de muziekles

Voor het beheersen van het noten lezen heb ik eigen materiaal ontworpen, waardoor je beter en sneller inzicht krijgt in het lezen van de noten en akkoorden.
Binnenkort ook voor het lezen van intervallen en akkoorden.

Reactie van een enthousiaste ouder – Cobi

“Mijn kind wilde ik graag in contact brengen met de schoonheid en troost van muziek, om daarmee een tegenwicht te bieden aan te veel TV kijken en computeren. Door zijn ontwikkelingsstoornis, heeft hij geen ideale fijne motoriek, en is hij in sociaal onhandig. Met enige schroom heb ik hem dus aangemeld. Ik wist immers, hij is geen aanstormend talent voor een carrière als concert pianist. In de loop van de tijd heb ik ondervonden: de uitdaging voor Karin ligt op een ander vlak. Met heel veel geduld, langzaam maar zeker, een band opbouwen met haar leerling, vertrouwen laten groeien, gepaard aan haar niet aflatende liefde en enthousiasme voor de muziek. Ondanks zijn lage zelfgevoel en faalangst, blijft ze geloven in mijn zoon en durft door te zetten.

Dankbaarheid

Toen mijn zoon voor ’t eerst “Alle menschen werden bruder” thuis speelde, ging er een golf van ontroering en dankbaarheid door mij heen, en verwondering, nl. dat Karin dit met mijn zoon heeft bereikt. De kracht van Karin ligt in haar geduld, zachtheid en integerheid, samen met haar oprechte belangstelling voor de persoon achter de leerling. Speciaal voor kinderen die wat anders zijn dan de gemiddelde volgens de Gauss curve. Zij is niet alleen gericht op prestatie, doch veel meer op welbevinden van het kind, waardoor het beste in een leerling naar boven wordt gehaald.”

Uit de grond van m’n hart!