Onderpresteren een bewuste keuze?

Onderpresteren van een hoogbegaafde is dat een bewuste keuze of ontstaan door verschillende omstandigheden?

 

Jaap fietst naar huis, gooit zijn tas neer, schopt z’n schoenen uit en stormt naar boven. Om vervolgens de muziek keihard te zetten, zodat hij die onvoldoende die hij voor wiskunde kreeg een plek kan geven. Bah, ik kan er niks van.
Hij had zich zo verheugd op het VO. Eindelijk eens wat leren, echte vrienden maken en meer kinderen die zijn interesse delen.
Nou, vergeet het maar. In het begin ging het best aardig, maar na de vakantie kreeg hij steeds vaker lagere cijfers. 

Frustratie - uitgetrapte schoenen

En dan wordt er gezegd ‘jij kan beter’ of ‘nu kan je eruit halen wat erin zit’. Bah, hij zag het echt niet meer zitten.

Onderpresteren, minder presteren dan je zou kunnen en willen op basis van de capaciteiten, ontstaat echt niet vanzelf.
Van nature zijn kinderen, zeker hoogbegaafde kinderen, enthousiast over leren, geïnteresseerd in vele ideeën en activiteiten en nieuwsgierig over wat zich om hen heen afspeelt.

Hoe ontstaat dan onderpresteren ?

Waardoor veranderd de motivatie? Nog belangrijker is de vraag hoe is deze motivatie te stimuleren zodat interesse en vaardigheden weer ontwikkeld worden? En is onderpresteren te voorkomen?

Doordat hij op de basisschool voortdurend ‘rustig aan’, ‘dat gaan we volgende week leren’, of zelfs ‘nee, dat leren we hier nog niet, dan moet je nog een jaartje wachten’ hoorde?

Waardoor presteren hoogbegaafden onder?

De basis van onderpresteren wordt gelegd op de basisschool, soms zelfs bij de peuterspeelzaal, doordat er geen passend onderwijs geboden kan worden.

 

‘Laat ze toch kind zijn, je kan nog lang genoeg leren’.

 

Wat is bekend over de aanpak op de basisschool?

Verrijken of verdiepen, versnellen en compacten zijn maatregelen die een positief effect kunnen hebben. De motivatie en prestaties kunnen verbeteren, zeker wanneer er vakbekwame docenten ingeschakeld worden.
Plusklassen kunnen een positieve invloed hebben op de werkhouding, motivatie, en zelfvertrouwen.Want hier wordt er rekening gehouden met de frustratietolerantie, faalangst en ‘erbij willen horen’.

Als tiener zijn hoogbegaafde leerlingen nog bezorgder of zij wel bij hun leeftijdsgenoten horen dan over hun prestatieniveau. Bovendien, er wordt toch gezegd dat hij zo slim is, dan moet hij toch met een minimum aan inspanning goede resultaten kunnen halen.

Dat jouw kind steeds ongelukkiger wordt, zijn enthousiasme verliest, (bijna) niet meer naar school wil en faalangst ontwikkelt, dat wordt vaak niet gezien. Net zoals niet gezien wordt dat hij gefrustreerd is en enorm teleurgesteld wanneer hij uit school komt.

faalangst

Presteren onder het niveau, wordt niet altijd gezien

Bij het bespreken van de toetsen slaat hij helemaal dicht en lukt het hem niet om op te letten. En de docent, die denkt dat hij er gewoon geen zin in heeft. Zucht, zij moest eens weten. Jammer genoeg snapt ze hem totaal niet en inmiddels heeft hij ook opgegeven om het uit te leggen.

Wanneer deze kinderen ouder worden en zich eigenlijk nauwelijks hoefden in te spannen en dit dus ook niet gewend zijn, wordt er ineens op latere leeftijd gezegd ‘dat je beter kan’ en ‘dat je eruit moet halen wat erin zit’.

Dit is frustrerend en speelt een rol in de motivatie, want inmiddels is er een gat ontstaan tussen de mogelijkheden en de resultaten en heeft het kind andere prioriteiten gekozen. Het heeft gekozen voor de weg van de minste weerstand, is ontmoedigd, ongelukkig of zelfs depressief.

Wat dan te doen bij onderpresteren van een hoogbegaafde?

Onderpresteren
  • Samen met Jaap uitzoeken waardoor de resultaten zo tegenvallen.
    Komt het door een slechte voorbereiding, doordat hij het niet goed snapt of doordat hij niet controleert wat hij opschrijft?
  • Dan gaan ze aan de slag met iets wat Jaap heel erg leuk vindt, wandklimmen en het bouwen van een website. Heel iets anders waar hij echt z’n ei in kwijt kan, waarvoor hij gemotiveerd is en waarvoor hij best wel wat moeite moet doen.
  • En vervolgens maken ze een goede realistische planning en een leerstrategie, zodat hij effectief aan zijn huiswerk kan gaan en daardoor meer tijd over heeft voor nog leukere activiteiten.

Zou jij dat ook willen voor jou en je kind? Tijd voor nog leukere activiteiten, dat je kind begrepen wordt, in staat is zijn schoolwerk effectief te maken en zijn motivatie weer terug vindt?

Karin van Toor

Terugbelverzoek

Stel me een vraag, boek een sessie, stuur me een mailtje, om door de bomen het bos weer te zien en ook jouw mogelijkheden (of die van je kind) te benutten. Ik help je graag!

Meer inzicht in hoe jouw zoon of dochter leert leren en zijn of haar doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen toeneemt?

Onderpresteren hoogbegaafdheid

Plan je sessie hier