Verwachting hoogbegaafde

Hoge verwachtingen had Marieke van deze orkestrepetitie, maar opeens werd Marieke zo rood als een boei. Ze wil het zo graag goed doen, maar zo af en toe is ze even afgeleid, vergeet ze te tellen of heeft ze haar ademsteun niet helemaal onder controle.
Verdorie, (oh, sorry) dat stomme Kerstconcert, denkt ze. Weet je, ik kap ermee, hij bekijkt het maar. Ze pakt haar spullen en fietst hard naar huis.

Wat was er gebeurd?

‘Nou zeg dat had ik nou niet van jou verwacht. Ik dacht dat jij dat toch wel beter kon, want je bent toch hoogbegaafd?’
Ja, echt dat had de dirigent gezegd. Het Kerstconcert kwam eraan, de dirigent was gespannen en ja hij reageerde dat een beetje af op zijn orkestleden. En deze woorden slingerde hij naar Marieke die fagot speelde.

Niet zo heel handig om dat te zeggen toch? Daarmee geeft hij aan dat hij teleurgesteld is en bovendien laat hij zo weten dat hij gelooft in de mythe dat hoogbegaafde kinderen het automatisch goed zouden kunnen.

Realistische verwachting

Juist voor hoogbegaafde kinderen is het belangrijk dat er realistische verwachtingen zijn, zodat er haalbare doelen gesteld kunnen worden. Om in hun eigen mogelijkheden te gaan geloven zijn positieve en realistische verwachtingen noodzakelijk.

Anders kan het zijn dat ze er voor weg lopen, dat hoogbegaafde kinderen gaan onderpresteren of een bepaalde activiteit gaan vermijden, want stel je voor dat het niet lukt. beter helemaal niets doen.

Kenmerken hoogbegaafdheid

Inmiddels worden er veel kenmerken gekoppeld aan hoogbegaafd zijn, zoals de grote behoefte aan autonomie, complex en snel kunnen denken en een sterke drive hebben. Maar ook emotioneel intens zijn, gevoelig op diverse gebieden, kritisch zijn en de lat hoog leggen. Deze kenmerken kunnen aangeven dat je kind hoogbegaafd is.

Maar in de media wordt helaas vaak toch nog steeds een verkeerd, eenzijdig, beeld geschetst.

Wanneer je IQ 130 of hoger is dan ben je hoogbegaafd, doorloop je snel je schooltijd, beland je vroeg op de universiteit om daarna succesvol te worden in het beroep waarvoor je gekozen hebt. Eerlijk gezegd, in mijn praktijk ben ik ze nog niet tegen gekomen.

Hoge verwachting

Van hoogbegaafde kinderen wordt vaak veel verwacht waardoor de lat automatisch hoog komt te liggen. Maar het komt ook veel voor dat hoogbegaafde kinderen zelf veel van zichzelf verwachten of ervan uit gaan dat anderen veel van hen verwachten ‘omdat ze toch hoogbegaafd zijn’

Het kan zijn dat hoogbegaafde kinderen een bepaalde vaardigheid

of kennis snel beheersen, maar dat hoeft niet.

– asynchrone ontwikkeling –

Hoe deze verwachting te managen?

Het is belangrijk om verwachtingen over een opdracht duidelijk te omschrijven. Daardoor kan het kind realistischer verwachtingen inschatten en het gevoel het niet te kunnen te lijf te gaan. Dit speelt zeker ook een rol bij instrumentaal muziekonderwijs wanneer je gericht bent op het resultaat in plaats van op het proces.

Thuisgekomen rent Marieke naar boven, knalt haar deur dicht en duikt op haar bed om vervolgens in een huilbui uit te barsten. Haar moeder staat verbaasd in de huiskamer, want anders komt Marieke altijd vol enthousiasme, al zingend thuis van orkest. Er zal vast wel wat gebeurd zijn.

Inmiddels is de moeder van Marieke er zelf achter gekomen wat het beste is voor haar kind. Want de algemene opvoeding en onderwijs, die werken bij haar hoogbegaafde dochter niet.

Zo kan het zijn dat een hoogbegaafd kind moeite heeft met het leren van bepaalde vaardigheden, maar wel de complexiteit van bijvoorbeeld de oorlog doorziet en graag moeilijke concepten wil begrijpen. Dat maakt het best lastig. Zeker als je de lat hoog legt, je kritisch en gevoelig bent en je ook nog eens veel zelf wil bepalen, Dat wat T. Kieboom in haar zijnsluik autonomie noemt

Ze besluit Marieke nog heel even met rust te laten en er niet naar te vragen. Maar daar gaat al de telefoon, het was de dirigent. Hij vroeg zich af wat er met Marieke was omdat ze ineens aan het eind van de repetitie verdwenen was. Ze leek wat van streek te zijn.

Tsja, daar zij dat ook niet wist ging ze maar eens voorzichtig informeren.
Ach, daar lag haar dochter verdrietig op bed. In eerste instantie vroeg ze niks, zat daar alleen maar te zitten. Ze zou luisteren als haar dochter zover was en er voor haar zijn. En ja hoor, na een paar minuten kwam de hele situatie met horten en stoten eruit.

Nadat de moeder van Marieke de dirigent op de hoogte had gesteld, stond hij ineens voor de deur met een heerlijke kerststol. Hij bood Marieke zijn excuses aan en gaf aan dat hij geen onrealistische verwachtingen moest hebben van dit concert en zich zeker niet af moest reageren op de orkestleden En ach, we hebben toch nog een week. Dan is het Kerstconcert en heerlijk genieten van de vakantie.